Başkanım, KOSGEB’i ve faaliyetlerini bizlere nasıl tanımlarsınız? KOSGEB kurulduğu günden bugüne kadar neler yaptı?
Dünya ekonomisi incelendiğinde, işletmelerin %95’ini KOBİ’lerin oluşturduğu gözlemlenmektedir. Bu oran Türkiye’de ise %99'un üzerindedir. KOBİ’ler ayrıca ekonomimizde, toplam istihdamın %75,8 ve toplam katma değerin de % 53,9 yaratmaktadır. Toplam satışların %.65,5 gerçekleştirirken, toplam yatırımların ise %53,2 si KOBİ’ler tarafından gerçekleştirilmektedir. KOBİ’lerin toplam ihracattaki payı ise %.56,5 dir.
Ekonomimiz içerisinde böyle önemli bir büyüklüğe sahip ve ekonominin temel taşlarını teşkil eden KOBİ’lerin desteklenmesi büyük önem arz etmektedir. Bu amaçla, 1990 yılında 3624 sayılı Kanun ile kurulan KOSGEB, bu tarihten 2009 yılına kadar sadece imalat sanayi KOBİ’lerine destek vermekteydi. Ancak, imalat sanayi dışındaki sektörlerinde ekonomik katma değer üretme ve istihdam yaratma potansiyellerinin artması ve imalat sanayi dışındaki KOBİ’lerden gelen yoğun talepler doğrultusunda, 2009 yılında KOSGEB Kuruluş Kanunu’nda değişiklik yapılmıştır. Yapılan değişiklikle birlikte, KOSGEB’in hedef kitlesi hizmet ve ticaret sektörlerindeki KOBİ’leri de kapsayacak şekilde genişletilmiş ve böylece KOSGEB, KOBİ’lerden sorumlu ulusal kuruluş haline gelmiştir.
Kanun değişikliğini müteakip KOSGEB’in hedef kitlesinin genişlemesi, mevcut destek sistemindeki aksaklıklar, KOBİ’lerin esnek ve dinamik bir mevzuat yapısına ihtiyaç duyması ile işletmelerin talep ve beklentileri, KOSGEB Destek Sisteminde değişiklik yapılması ihtiyacını ortaya koymuştur. Bu kapsamda, KOBİ’lerin bölge, sektör ve ölçek parametrelerine göre farklılaşan ihtiyaçlarını esas alan destek sistematiğinin kurgulanmasına yönelik destek sistemi revizyon çalışmaları başlatılmıştır.
Çalışmalar sonucunda; KOSGEB Destek Programları Yönetmeliği çerçevesinde; KOBİ’lerin ülkenin ekonomik ve sosyal ihtiyaçlarının karşılanmasında payını ve etkinliğini artırmak, rekabet güçlerini ve düzeylerini yükseltmek, ekonomik gelişmelere uygun bir şekilde sanayide entegrasyonu gerçekleştirmek, ihracattaki paylarını artırmak, araştırma-geliştirme, yenilik ve işbirliği faaliyetlerini desteklemek, girişimcilik kültürünü geliştirmek ve Kalkınma Planları, Hükümet Programları ve Yıllık Programlarda belirlenen hedefler de dikkate alınarak; Ar-Ge ve yenilikçilik, endüstriyel uygulama, girişimcilik, pazarlama, e-dönüşüm, kurumsallaşma, markalaşma, kalite geliştirme, tasarım, çevre, enerji ve işbirliği-güçbirliği ile günün şartlarına bağlı olarak oluşabilecek diğer konularda destek programları hazırlanmıştır.
KOSGEB bu dönemde işletmelere, girişimcilere, KOBİ’lere yönelik projeleri olan meslek kuruluşlarına ve işletici kuruluşlara, geri ödemeli ve geri ödemesiz olmak üzere; Genel Destek Programı, KOBİ Proje Destek Programı, Tematik Proje Destek Programı, Girişimcilik Destek Programı, Ar-Ge, Inovasyon ve Endüstriyel Uygulama Destek Programı, İşbirliği - Güçbirliği Destek Programı ve Gelişen İşletmeler Piyasası KOBİ Destek Programı başlıkları altında destekler sağlamaktadır..
KOSGEB’in bu destek programları dışında, İşletmelerin; üretim, kalite ve standartlarını artırmaları, finansman sorunlarının çözümü, istihdam yaratmaları, uluslararası düzeyde rekabet edebilmelerini teminen; KOSGEB KOBİ Kredi Faiz Desteği Yönetmeliği çerçevesinde “Kredi Faiz Destek Programları” bulunmaktadır.
Bu programlar kapsamında 2003 yılından beri KOSGEB; kamu bankaları, özel bankalar, katılım bankaları ve diğer finans kuruluşları ile yaptığı protokollerle, KOBİ’lere kullandırdığı kredilerin faiz/kar payı, komisyon vb. giderlerini karşılamaktadır.
Geçtiğimiz günlerde Sayın Bakanımız Fikri Işık: KOSGEB, Kurumsallaşma ve Markalaşma konularında 55 milyon lira bütçeyle proje teklif çağrısı yaptı. Bu süreçle ilgili bilgi verebilir misiniz?
2015 yılı içerisinde, KOSGEB KOBİ Proje Destek Programı kapsamında “Yönetim Becerilerinin ve Kurumsal Yetkinliklerinin Geliştirilmesi-Kurumsallaştırma” ve “Tanınmış Ürün/Hizmet Süreci Oluşturma-Markalaşma” konularında 100 Milyon TL’lik bütçe ile Proje Teklif Çağrısına çıkıldı. İlk etapta 686 adedi Kurumsallaşma ve 213 adedi Markalaşma olmak üzere toplam 899 adet projenin 45 Milyon TL’lik bütçe ile KOSGEB tarafından desteklenmesine karar verildi.
Hedeflenen 100 Milyon TL’lik bütçeden geriye kalan 55 Milyon TL’lik kısmının da KOBİ’lere kullandırılması amacı ile KOBİ Proje Destek Programı kapsamında 2. Bir kez daha KOBİ’lerde “Kurumsallaşmanın Geliştirilmesi” ve “KOBİ’lerde Markalaşmaya Geçiş” konu başlıklarında çağrıya çıkıldı.
30 Kasım 2015 itibariyle, işletmeler tarafından sistem üzerinden Kurumsallaşma başlığında 1.433, Markalaşma Başlığında 590 adet proje olmak üzere toplam 2.033 proje başvurusu onaylandı. Sistem 30 Kasım 2015 tarihinde saat 23.59’da otomatik olarak kapandı.
Müdürlüklerimiz tarafından projelerin kontrol süreci şu an devam etmektedir. Yapılan incelemelerde Proje Başvuru Formu ve eklerinde eksiklik tespit edilen işletmeler ile temasa geçilerek projelerin yeniden düzenlenmesi istenmektedir. Bu aşamadan sonra, Müdürlüklerin uygun bulduğu projelerin sistem üzerinden onaylaması aşamasına geçilecektir.
Sistem ön değerlendirme sonuçları Kurumsal İnternet Sayfamızdan duyurulacak ve 50 ve üzeri puan alan işletmelerin, 10 gün içinde Başvuru Formu ve eklerini evrak kaydına almak üzere Müdürlüklerimize getirmeleri istenecektir. Akabinde, projelerin Kurul tarafından değerlendirilmesi gerçekleştirilecektir. Kurul değerlendirme süreci Proje Teklif Çağrısı duyurusunda belirttiğimiz üzere Mart 2016’ da tamamlanacak ve sonuçlar işletmelere bildirilecektir.
2015 yılını kendi açınızdan nasıl değerlendirirsiniz, 2016 yılı plan ve projeleriniz nelerdir?
KOSGEB Başkanlığı görevine geleli henüz bir yıl kadar bir zaman oldu. Çok hızlı bir başlangıç yaptık; 2015 yılının başında Sayın Başbakanımızın müjdelediği gibi destek programlarımızda bazı revizyonlar yaptık ve uygulamaya sunduk, KOSGEB’in sahadaki sorunlarını görüp bu sorunlara yönelik çözümler üretme adına 20’ye yakın il gezerek, bu illerdeki çalışmalarımızı yerinde inceledik. Uluslararası işbirlikleri yaptık. Öyle ki bazı ülkelerde KOSGEB model alınmaya başladı.
Revize edilen destek programlarımızı kısaca özetleyecek olursak;
Orta-yüksek ve yüksek teknoloji alanlarını kapsayan, destek üst limitini 1 milyon TL’den 1.5 milyon TL’ye çıkardık.
Fuar desteklerini metre kare başına %25 oranında artırdık.
Girişimci kadın, gazi, 1. Derecede şehit yakını veya engelliye; yaptığı harcamalardaki destek bölgelere göre %10 artırdık.
Ar-ge İnovasyon ve Endüstriyel Uygulama Destek Programı kapsamında yürütülen Ar-Ge İnovasyon Destek Programında hizmet alımı giderlerini %50 oranında, Kira desteklerini ise %100 oranında artırdık.
Personel gideri desteklerini %50 oranlarında artırdık.
Ar-ge İnovasyon ve Endüstriyel Uygulama Destek Programı kapsamında yürütülen Endüstriyel Uygulama Programında makine giderleri desteğini 200 bin TL’den 500 bin TL’ye çıkardık.
Aynı programın personel giderlerinde ise %120’ye varan oranlarda artırdık.
Tanıtım Desteği üst limitini 10 bin TL’den 15 bin TL’ye çıkardık.
Enerji Verimliliği Desteğini 30 bin TL’den 50 bin TL’ye çıkardık.
KOSGEB KOBİ ve Girişimcilik finalistlerini, KOSGEB tarafından düzenlenen Yurtdışı İş Gezisi Programından bir defaya mahsus olmak üzere üst limitler dikkatte alınmaksızın %100 (yüz) oranında destekliyoruz.
YENİ DESTEKLER
Gönüllü Uzmanlık Desteği: her bir uzmanlık hizmeti için üst limit:2.000TL Toplam Destek Üst Limiti:10.000TL’ye çıkarıldı.
Lojistik Desteği: Her bir uluslararası ticaret için, üst limit 4.000TL toplam Destek Üst limiti:20.000TL’ye çıkarıldı.
KOBİ’lere finansmana erişimin arttırılması, pazarlama erişiminin iyileştirilmesi, çerçeve koşullarının geliştirilmesi ve girişimciliğin teşvik edilmesi amacıyla bir fon oluşturuldu. Sizin bu iyileştirilmelerin gerçekleştirilmesine yönelik çalışmalarınız nelerdir?
KOBİ’lerin finansmana erişiminde kolaylık sağlanması açısından KOSGEB, Halk Bankası, Vakıfbank ve Ziraat Bankası ile birer protokol imzaladı. İmzalanan protokoller sayesinde KOBİ’ler 60 aya varan vadelerde, uygun faiz oranlarıyla masrafsız kredi kullanabilecek. İşletmeler protokol kapsamında belirlenen kredi türlerinde mevcut faiz oranları üzerinden indirim elde ederken EFT/ havale gibi bankacılık işlemleri, çek defteri, kredi kartları, e-fatura, POS ve benzeri bankacılık ürün ve hizmetlerinde özel avantajlardan yararlanabilecek. İşletmeler, uygun faiz oranı ve masrafsız kredi kullanmanın yanında KOSGEB veri tabanına kayıt yaptırarak KOSGEB’in diğer faaliyetlerinden de yararlanma imkânı bulacaklar.
KOSGEB desteklerinden faydalanan girişimcilerin durumu ve illere dağılımı nasıldır? En çok hangi iller faydalandı?
2010 yılından bugüne kadar Girişimcilik Destek Programı kapsamında KOSGEB desteği 22.318 adet işletme kurulmuştur. KOSGEB veri tabanı baz alınarak yapılan çalışmalarda, Yeni Girişimci Desteğinden yararlanan işletmelere göre 2011 yılında yeni doğanların %95,1’inin 2012 yılında hayatta kaldığı, 2012 yılında yeni doğanların ise %93,3’ünün 2013 yılında hayatta kaldığı görülmüştür.
Totalde bakıldığında ise destek sağlanan 22.318 adet işletmeden 1.236 tanesinin kapanması %5,60’lik bir orana tekabül etmektedir.
Girişimcilik Destek Programından faydalanan işletme sayısına göre il bazında bir sıralama yapıldığında ise İstanbul İlk sırada yer alırken, bu sıralamayı Ankara, İzmir, Bursa, Samsun, Adana, Kocaeli, Ordu
Ve Mardin illeri takip ediyor.
Hayallerini KOSGEB ile gerçekleştirenlere birkaç emsal teşkil edebilecek örnek verebilir misiniz?
Tabi ki bugün Türkiye’de işini KOSGEB desteği ile kurup hayallerini gerçekleştiren binlerce başarı öyküsü bulunmaktadır. Hayallerini KOSGEB ile gerçekleştirerek işyerini kuran ve büyüyen KOBİ ve Girişimcilerimizin tanınırlığını ve bilinirliğinin artırılması yönünde her yıl düzenlediğimiz KOBİ ve Girişimcilik Ödülleri yarışmamız var. Bu senede 24 Aralık’ta Başbakanımızın katılımları ile gerçekleştirilecektir. Her yıl yapılan binlerce başvuru arasından 9 kategoride yarışan işletmelerimiz içerisinden her dalda 5’er işletme olmak üzere toplamda 45 finalist belirleniyor. Bu finalistler arasından da her dalda bir işletme ödüle layık görülüyor.
KOSGEB KOBİ ve Girişimcilik Ödülleri Kategorileri;
a)Yılın Başarılı KOBİ Büyük Ödülü
b)Yılın Başarılı KOBİ Ödülleri
- Yılın İnovatif KOBİ Ödülü
- Yılın İşbirliği Güçbirliği Yapan KOBİ Ödülü
- Yılın İhracatçı KOBİ Ödülü
c)Yılın Başarılı Girişimci Ödülleri
- Yılın Genç Girişimci Ödülü
- Yılın Kadın Girişimci Ödülü
- Yılın Küresel Doğan Girişimci Ödülü
- Yılın İnovatif Girişimci Ödülü
- Yılın Çevre Dostu KOBİ Ödülü
Özellikle ben bu ödül yarışmasında finale kalan işletmelerimizden örnek vermek istiyorum; Ankara OSTİM’de KOSGEB’in Girişimcilik desteği ile 2015 yılının başında kurulan bir işletmemiz var. İşletme, bugün elektrik panoları ve elektrik güç kontrol sistemleri imalatı yaparak 7 ülkeye ihracat yapıyor, şu anda işletmede 50 kişi istihdam ediliyor.
Yine, 2011 Yılında KOSGEB desteği ile kurulan bir işletmemiz Trafik ve Yol Güvenliği sektöründe, Led sistemi ile çalışan trafik levhalarının üretimine başladı. Şu an sektöründe ilk 10 işletmeden bir tanesi olarak ticari faaliyetlerine devam ediyor.
Diğer yandan, 2014 yılında KOSGEB Desteği ile işletmesini kuran bir girişimcimiz şu anda, Aselsan, TAI ve ROKETSAN gibi firmaların ürettikleri savunma sanayiinde kullanılan araçlara parça üretimini yapmaktadır.
Röportaj: Özlem TANSAL
